Ο ΑΓΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ Ο ΚΥΝΟΚΕΦΑΛΟΣ-ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΤΩΝ ΟΔΗΓΩΝ.ΕΟΡΤΑΖΕΤΑΙ 9 ΜΑΪΟΥ

Στην Ορθόδοξη αγιογραφία ο άγιος εικονίζεται να μεταφέρει στον ώμο του τον Χριστό και γι' αυτό, σύμφωνα με μια παράδοση, ονομάστηκε και Χριστοφόρος.

πηγή:http://www.gonia.gr

Ο Μεγαλομάρτυς του Χριστού Χριστοφόρος ως προς την εξωτερική εμφάνιση ήταν τόσο πολύ άσχημος, που έκαμε μερικούς αγιογράφους να τον παριστούν με μορφή σκύλου. Φυσικά, αυτό είναι υπερβολή.

εικόνα απο:http://www.antroni.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=48:-----&catid=22&Itemid=174

Είχε μεν όψη δύσμορφη και άγρια, όμως ανθρώπινη. Καταγόταν από χώρα ειδωλολατρών ανθρωποφάγων. Το αρχικό του όνομα ήταν Ρέπρεβος, που σημαίνει αδόκιμος, αποδοκιμασμένος, κολασμένος. Πιθανότατα έζησε τον καιρό του Δεκίου (249-251), όταν στην Αντιόχεια Επίσκοπος ήταν ο άγιος Ιερομάρτυς Βαβύλας.

Η μεταστροφή του στον Χριστό έγινε με τρόπο θαυμαστό. Συνελήφθη αιχμάλωτος σε μάχη, που διεξήγαγε το έθνος του με τα αυτοκρατορικά στρατεύματα. Άγριος και απρόσιτος όπως ήταν, δυσκολευόταν και στην ομιλία, γι'αυτό και προσευχήθηκε θερμά. Και όπως αναφέρει ο ιερός συναξαριστής, ήλθε άγγελος Κυρίου, ακούμπησε τα χείλη του και από εκείνη την στιγμή άρχισε να ομιλή ελεύθερα.

Από άλαλος και ειδωλολάτρης έγινε εύλαλος κήρυκας και ομολογητής του Χριστού. Βέβαια, το θαύμα δεν γεννά την πίστη, αντίθετα η πίστη είναι εκείνη που γίνεται αιτία του θαύματος. Παρ' όλα αυτά ο Θεός χρησιμοποιεί πολλές φορές το θαύμα, όταν πρόκειται για απίστους, πλην όμως καλοπροαιρέτους, και κυρίως για ανθρώπους που δεν τους δόθηκε η ευκαιρία να ακούσουν και να μάθουν πολλά πράγματα για τον Χριστό και την Εκκλησία Του.

Ο άγιος Βαβύλας κατά το Βάπτισμα τον μετονόμασε σε Χριστοφόρο. Η άκτιστη θεία Χάρη που έλαβε την ώρα του Βαπτίσματος και του Χρίσματος, μεταμόρφωσε όλη του την ύπαρξη. Και αυτή ακόμα η δύσμορφη όψη του φαινόταν φωτεινότερη και ομορφότερη.

Η εσωτερική ωραιότητα ή ασχήμια αντανακλά και στην εξωτερική όψη του ανθρώπου με αποτέλεσμα να προσθέτη ή να αφαιρή ομορφιά. Τα ψυχικά χαρίσματα και οι αρετές όπως η ταπείνωση, η αγάπη, η ανθρωπιά, η χωρίς υστεροβουλία εξυπηρέτηση του συνανθρώπου, προσθέτουν ωραιότητα και κάλλος και στην εξωτερική εμφάνιση.

Η αυταρχικότητα, η γκρίνια, ο φθόνος, η έλλειψη καλωσύνης και χαμόγελου ασχημαίνουν και τον πιο όμορφο εξωτερικά άνθρωπο. Και κάτι άλλο. Η εμφάνιση του ανθρώπου είναι σάρκα. Η ψυχή δεν φαίνεται, όπως και τα χαρίσματά της δεν γίνονται αντιληπτά από την πρώτη ματιά και από τον οιονδήποτε. Γι' αυτό χρειάζεται υπομονή και προσοχή στις κρίσεις. Όποιος βιάζεται σίγουρα κάνει λάθη. "Άφησε τον άλλο να σού αποκαλύπτεται και όταν τον γνωρίσης καλά τότε και η γνώμη σου γι' αυτόν θα είναι ορθότερη" ή κατά τον λόγο της Αγίας Γραφής "μή κρίνετε κατ' όψιν, αλλά την δικαίαν κρίσιν κρίνετε".

Ο Άγιος Χριστόφορος ο Μεγαλομάρτυρας, προστάτης του Σώματος Εφοδιασμού-Μεταφορών,και Πολιούχος Αγρινίου, εορτάζεται στις 9 Μαΐου κάθε χρόνο. Γεννήθηκε στα μέσα του 3ου μ.Χ. αιώνα και όπως γνωρίζουμε το παρουσιαστικό του ήταν εξαιρετικά άσχημο, επειδή καταγόταν από φυλή ανθρωποφάγων (Καναάν). Πολλές εικόνες τον απεικονίζουν κυνοκέφαλο (με κεφαλή σκύλου).

Το όνομά του ήταν Ρέπροβος ή Όφφερος και συνελήφθηκε από τους Ρωμαίους κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του Διοκλητιανόυ (301/302) κατά των Μαρμαριτών και υποχρεώθηκε να καταταχτεί στο Τάγμα των Μαρμαριτών, στη Συρία. Έτσι, τόσο από ανάγκη όσο και από καλή προαίρεση δεν άργησε να αναμιχτεί με τους πολιτισμένους ανθρώπους και να αναδειχθεί σημαντικό μέλος της κοινωνίας. Εκεί, δέχτηκε τη χριστιανική διδασκαλία και βαπτίστηκε, από τον πρόσφυγα Επίσκοπο Πέτρο της Αλεξάνδρειας.

Κάποια μέρα είδε μερικούς Χριστιανούς που κακοποιούνταν από ειδωλολάτρες και, αγανακτισμένος, προκάλεσε τον τρόμο των κακοποιών, αποφεύγοντας τη σύλληψη στο παρά πέντε. Τότε, οι Χριστιανοί τον συμβούλεψαν να φύγει για να πάει σε ακατοίκητα μέρη, γιατί οι ειδωλολάτρες θα έψαχναν γι' αυτόν και θα τον συλλάμβαναν. Μετά από λίγες ημέρες, ένα απόσπασμα στρατιωτών άρχισε να τον ψάχνει.

Τον βρήκαν, αποκαμωμένοι και νηστικοί, σε μια έρημη τοποθεσία. Αυτός, μολονότι γνώριζε το σκοπό τους, άρχισε να τους συμβουλεύει κατά της πλάνης της πολυθεΐας και προσφέρθηκε να τους ταΐσει. Όμως υπήρχε μόνο ένα μικρό κομμάτι ψωμί, που σαφώς δεν έφτανε. Τότε, ένας από τους στρατιώτες του είπε ότι θα ακολουθούσε πρόθυμα το Θεό του αν κατάφερνε να τους χορτάσει. Τότε ο Άγιος έσκυψε, προσευχήθηκε και επιτελέστηκε το θαύμα και οι στρατιώτες έγιναν Χριστιανοί και ο ίδιος ερημίτης. Χρόνια μετά, ο Χριστόφορος έπεσε στα χέρια του Δέκιου, ο οποίος μετά από σκληρά και απάνθρωπα βασανιστήρια τον αποκεφάλισε (9 Μαΐου 308) στην Αντιόχεια της Συρίας.

Η γνωστότερη ιστορία για τον Άγιο Χριστόφορο είναι αυτή που θέλει το χριστιανό πλέον βάρβαρο να μεταφέρει ανθρώπους από τη μια πλευρά ενός ποταμού μέχρι την άλλη, γιατί όσοι προσπαθούσαν να τον διασχίσουν πνίγονταν. Σε μια από τις διαβάσεις του ποταμού μετέφερε τον ίδιο το Χριστό, ο οποίος είχε λάβει τη μορφή μικρού παιδιού, το οποίο ήταν εξαιρετικά βαρύ, συμβολίζοντας το βάρος του κόσμου. Το παιδί του αποκαλύφθηκε στο τέλος της διαδρομής. Έτσι ονομάστηκε Χριστόφορος (αυτός που μεταφέρει το Χριστό).

Ο Άγιος Χριστόφορος έτσι εγινε ο προστάτης των οδοιπόρων που χρησιμοποιούν οποιοδήποτε μέσο (πεζοί, αυτοκινητιστές, μοτοσυκλετιστές, ταξιδιώτες.

Η ιστορία αναλυτικά αναφέρει τα εξής:υπήρχε κάποτε -τον 3ο αιώνα μ.Χ. ένας ειδωλολάτρης που τον έλεγαν Χριστοφόρο και ήταν αληθινός γίγαντας στο σώμα και στη δύναμη. Ξαφνικά γεννήθηκε μεσ' τη καρδιά του μια παράξενη επιθυμία. «Το καλλίτερο που έχω να κάνω-σκέφτηκε- είναι να βρω ποιός είναι ο δυνατώτερος άρχοντας του κόσμου και να γίνω υπηρέτης του» κι άρχισε να ψάχνει με ζήλο και να ρωτά γνωστούς και αγνώστους.

-Ο δυνατώτερος άρχοντας , του είπε κάποιος, είναι ο βασιλιάς. Ο Χριστοφόρος τον άκουσε και μ' όλη του την όρεξη αφοσιώθηκε στην υπηρεσία του βασιλιά, μέχρι μια μέρα που κάποιος μουσικός τραγούδησε μπροστά στο βασιλιά ένα τραγούδι που υμνούσε τη δύναμη του Σατανά.

Ο βασιλιάς ακούγοντάς το κατατρόμαξε. Τότε ο Χριστοφόρος σκέφτηκε, ότι υπάρχει κι'; από το βασιλιά πιο δυνατός, ο Σατανάς.Έτσι χωρίς να χάσει καιρό άρχισε να τον υπηρετεί.

Ακολουθώντας τώρα τον καινούργιο του αφέντη, έτυχε να περάσουν απο ένα μέρος που υπήρχε ένας τεράστιος Εσταυρωμένος. Στη θέα του Εσταυρωμένου, ο Σατανάς άρχισε να τρέμει και με βία άλλαξε δρόμο. Βλέποντας ο Χριστοφόρος την ταραχή του Σατανά, σκέφτηκε ότι ο Εσταυρωμένος πρέπει να είναι ισχυρότερος.

Χωρίς να χάσει καιρό έτρεξε κοντά του και ρώτησε έναν μοναχό που ήταν εκεί μπροστά γονατισμένος:
Πώς μπορώ να υπηρετήσω κι εγώ τον Εσταυρωμένο;
Να προσεύχεσαι αδιάκοπα.
Τι είναι αυτό που μου λες. Δεν έχω ιδέα.
Αφού δεν ξέρεις τι είναι προσευχή, να νηστεύεις.
Και πώς θα ζήσει ένα σώμα σαν το δικό μου, αν νηστέψω;
Ε τότε, αδελφέ μου, να κάθεσαι εδώ στην όχθη του ποταμού και να βοηθάς αυτούς που θέλουν να περάσουν απέναντι. Είσαι πολύ κατάλληλος γι';αυτή τη δουλειά.
Έτσι ο Χριστοφόρος αφωσιώθηκε σ';αυτή τη δουλειά και χρόνια πολλά βοηθούσε τους ανθρώπους που ταξίδευαν.

Μια μέρα ήρθε και κάποιο παιδάκι και τον παρακάλεσε να το μεταφέρει απέναντι. Με προθυμία μεγάλη ο Χριστοφόρος δέχθηκε, το πήρε στους ώμους του και άρχισε να προχωρεί.

Εικόνα:http://www.agrinio.net

Όσο προχωρούσε όμως, τόσο βαρύτερο του φαινόταν το φορτίο. Νόμιζε ότι ποτέ δεν είχε σηκώσει κάτι βαρύτερο. Με αφάνταστη προσπάθεια έφτασε στη μέση κι έλεγε ότι θα του ήταν αδύνατο να περάσει και το υπόλοιπο διάστημα. Έβαλε όλες του τις δυνάμεις και κατάφερε τέλος πάντων να περάσει και με κομμένη αναπνοή απόθεσε το παιδάκι κάτω και του είπε:

Ολόκληρο τον κόσμο να σήκωνα δεν θα ήταν βαρύτερος από εσένα.
Δίκιο έχεις, απάντησε το παιδάκι, γιατί πράγματι στα χέρια σου κρατούσες τον ίδιο το Δημιουργό του κόσμου.
Έτσι, ο ειδωλολάτρης εκείνος, έγινε με την ωραία του απόφαση να υπηρετεί τον ισχυρότερο κύριο, αληθινός «Χριστοφόρος».

Απολυτίκιον του Μάρτυρος.Ηχος Δ. Ταχύ Προκατάλαβε.

Στολαίς ταις εξ αίματος, ωραιζόμενος, Κυρίω παρίστασαι, τω Βασιλεί ουρανών, Χριστοφόρε αοίδιμε" όθεν συν ασωμάτων, και Μαρτύρων χορείαις, άδεις τη τρισαγίω, και φρικτή μελωδία'; διό ταις ικεσίαις ταις σαις, σώζε τους δούλους σου.

Στο νεκροταφείο του Αντρωνίου βρίσκεται ο βυζαντινός Ναός των Αγίων Αναργύρων που είναι χαρακτηρισμένος ως «βυζαντινή αρχαιότητα».

Εσωτερικά είναι αγιογραφημένος με σπάνιες τοιχογραφίες που πολλές έχουν υποστεί από την υγρασία και την εγκατάλειψη ανεπανόρθωτες βλάβες. Χρειάζεται άμεσα να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για την διάσωση του ναού, γιατί η ντροπή θα είναι για όλους εμάς και όχι για την εκκλησία, την αρχαιολογία και τον Δήμο που ούτως ή άλλως αδιαφορούν.

^{_{Ανάμεσα στις τοιχογραφίες στο μέσον και δεξιά του Ναού υπάρχει ο Άγιος Χριστόφορος, ο Ρέπροβος, με κεφάλι σκύλου (πιθανόν κυνηγού), κρατώντας στο δεξί του χέρι ένα σταυρό.}}

Κυνοκέφαλοι

^{Ο Άγιος Χριστόφορος περιγράφεται και εικονίζεται ως κυνοκέφαλος, προφανώς λόγω της σύνδεσής του με το έθνος των Σκυλοκεφάλων. Η φαντασία πολλών λέει ότι ανάμεσα στους στρατιώτες του Μεγάλου Αλέξανδρου υπήρχαν και κυνοκέφαλοι. Για τους κυνοκέφαλους, ανθρώπους δηλαδή με κεφάλι σκύλου, κάνουν λόγο και οι Ηρόδοτος και Ησίοδος. Παρόμοιος θρύλος υπήρχε και στην Ασία. Συναντάται σε κινεζικά κείμενα του 6ου αιώνα γι’αυτό και οι φήμες περί σκυλοκέφαλων ή κυνοκέφαλων οφείλονται, πιθανόν, στις περιορισμένες γνώσεις αναφορικά με τις περιοχές αυτές. Ο Στράβωνας, στα γεωγραφικά του, κάνοντας σχόλιο για τις τερατολογίες των παλαιοτέρων του, αναφέρει τους μεγαλοκέφαλους του Ησίοδου, τους στεγανόποδες του Αλκμάν, τους μονόφθαλμους και κυνοκέφαλους του Αισχύλου. Αργότερα και ο Κλαύδιος Πτολεμαίος κάνει λόγο για κυνοκέφαλους και μονόποδες.}

Μυθολογία

^{Κεφάλι σκύλου στην Ελληνική μυθολογία έχει η Εκάτη. Η Εκάτη πληροφορεί πρώτη τη Δήμητρα για την απαγωγή της κόρης της και έτσι θυμίζει το ρόλο του Ανούβη. Είναι η θεά εκείνη που ο Ηρακλής φέρνει νικημένη στον επάνω κόσμο σαν φύλακα των πυλών του Άδη με τριπλή όψη, ταυτόσημη με τον Κέρβερο.}

^{_{Οι παγανιστές}}

^{Όταν ο χριστιανισμός εδραιώθηκε ως επίσημη θρησκεία του Ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους και ειδικά τον 4ον αιώνα, οι λεγόμενοι Παγανιστές (οι πιστοί στην παλιά θρησκεία και όσοι δεν πίστευαν στο Θεό της Βίβλου), που στο επίπεδο της τέχνης μεταξύ των άλλων είχαν τον κυνοκέφαλο Άγιο Χριστόφορο, υπέστησαν δεινούς διωγμούς. Η θρησκεία τους απαγορεύτηκε, επειδή προερχόταν από τον δωδεκαθεϊσμό, μια θρησκεία που είχαν ασπαστεί κυρίως οι Έλληνες, οι Ρωμαίοι, οι αποικίες τους και οι ανώτερες τάξεις λαών που είχαν έλθει σε επαφή με τον ελληνικό πολιτισμό.}

^{_{Η παράδοση}}

^{_{Η παράδοση λέει πως ο Άγιος Χριστόφορος έζησε και μαρτύρησε στα χρόνια του Ρωμαίου αυτοκράτορα Δεκίου (Gaius Messius Quintus Decius, 249-251 μ.Χ.). Καταγόταν από άγρια χώρα ανθρωποφάγων (πιθανόν Ινδία). Στη διάρκεια ενός πολέμου συνελήφθη αιχμάλωτος μαζί με άλλους στρατιώτες και μεταφέρθηκε στην Αντιόχεια όπου βαπτίστηκε από τον εκεί επίσκοπο, ιερομάρτυρα Βαβύλα. Πήρε τότε το όνομα Xριστόφορος (ή Χριστοφόρος) εγκαταλείποντας το προηγούμενο όνομά του που ήταν Ρέπροβος.}}

^{Οι ορθόδοξοι}

^{Λέγεται ότι η αφορμή για τον αποκεφαλισμό του (το έτος 250 μ.Χ.) ήταν η μεταστροφή στον χριστιανισμό από το κήρυγμα του Αγίου, δύο γυναικών ελευθέρων ηθών, της Καλλίνικης και της Ακυλίνας, αλλά και Ρωμαίων στρατιωτών. Η μνήμη του τιμάται στις 9 Μαΐου από την Ορθόδοξη Εκκλησία δηλαδή σε κρίσιμη για την παραγωγή περίοδο. Ήταν, στην αρχή των πρώτων χριστιανικών χρόνων, προστάτης των αμπελιών και των χωραφιών από τις θεομηνίες. Αυτό φαίνεται και από το συναξάρι του στο οποίο παρακαλεί το Θεό να προστατεύει από το χαλάζι όσους τον επικαλούνται «μη επέλθει αυτοίς εκεί, δέσποτα, χάλαζα, μήτε θυμούς, μήτε αφορία αμπέλου». Στην πορεία των αιώνων οι ορθόδοξοι, επηρεασμένοι από τη Δύση, άρχισαν να τον θεωρούν προστάτη των αυτοκινητιστών, των οδοιπόρων και του Σώματος Εφοδιασμού και Μεταφορών του Στρατού, ενώ είναι και ο πολιούχος της πόλης του Αγρινίου.}

^{_{Οι καθολικοί}}

^{_{Για τους καθολικούς ο Κυνοκέφαλος Άγιος, όπως είπαμε, ήταν και ο προστάτης των οδοιπόρων. Στις 24 Ιουλίου, όπου γιορτάζεται, οι βόρειοι λαοί έχουν τις κυνικές ημέρες (από τις 23/7 έως τις 24/8). Εάν στο διάστημα αυτό υπάρχει ηλιοφάνεια πιστεύεται ότι η χρονιά θα έχει καλή σοδειά. Το αντίθετο συμβαίνει αν οι συνθήκες είναι δυσμενείς..}}

^{_{Επειδή, σύμφωνα με το μύθο των καθολικών, περνούσε τους οδοιπόρους από το χείμαρρο (μιας και δεν υπήρχε γέφυρα) έγινε προστάτης τους. Παρουσιάζεται με μορφή γίγαντα να περνά τον Χριστό, μικρό παιδί, στους ώμους του, από τη μία όχθη ενός χειμάρρου στην άλλη. Για αυτόν το λόγο πήρε το όνομα Χριστόφορος (Χριστόν φέρει).}}

^{_{Μια αντίφαση}}

^{_{Σε πολλά από όσα είπα στηρίζομαι στις αφηγήσεις από τους μεγαλύτερους κατά την παιδική μου ηλικία καθώς και στο γεγονός ότι, στη ξενάγηση στους Αγίους Αναργύρους που έκανε ο παπα-Ντίνος (που βέβαια θα θυμούνται πολλοί μεγάλοι ακόμη) ανέφερε το μύθο των καθολικών. Υποθέτουμε λοιπόν, ότι ο ναός στο Αντρώνι οικοδομήθηκε τα πρώτα χριστιανικά χρόνια, πριν ακόμη διαχωριστεί η Εκκλησία, ή χτίστηκε πάνω σε αρχαίο ναό. Σημειώνουμε δε ότι η χριστιανική ιστορία της προέλευσης του ονόματος δεν ευσταθεί γιατί ο Άγιος έζησε πολύ αργότερα από το Χριστό (3ο αιώνα μ.Χ).}}

^{_{Εορτολόγιο}}

^{_{Στο Αγιολόγιο ο Άγιος Χριστόφορος αποτελεί όνομα επτά Αγίων της Ορθόδοξης, ενώ 6 (εκ των 7) της Καθολικής Εκκλησίας οι οποίοι και είναι:}}

^{_{Άγιος Χριστόφορος, τιμάται στις 9 Νοεμβρίου}}

^{_{Άγιος Χριστόφορος, τιμάται. στις 19 Νοεμβρίου.}}

^{_{Άγιος Χριστόφορος, τιμάται στις 22 Νοεμβρίου.}}

^{_{Άγιος Χριστόφορος τιμάται στις 20 Απριλίου}}

^{_{Άγιος Χριστόφορος ή επίμαχος που τιμάται στις 9 Μαΐου.}}

^{_{Άγιος Χριστόφορος που τιμάται στις 5 Ιουνίου.}}

^{_{Γνωστοί είναι μόνο οι βίοι που τιμώνται στις 20 Απριλίου και στις 9 Μαΐου ως «Αγίου Χριστοφόρου του επιμάχου».}}

_{^{Έως τις μέρες μας, εκκλησίες με τον Κυνοκέφαλο Άγιο, υπάρχουν στον Άγιο Γερμανό στις Πρέσπες και στο ναό του Αγίου Γεωργίου στο Τσεγκελκιόϊ της Μικρά Ασίας.}}

^{_{ΚΥΝΟ-ΒΙΑΡΧΗΣ (ΑΓΙΟΣ)}}

^{_{Διαπιστώνετε ότι κοντά στον σκυλοκέφαλο άγιο υπάρχει δεύτερος άγιος, με δυσανάγνωστο όνομα αλλά με ευανάγνωστο τον τίτλο του «ΚΥΝΟ-ΒΙΑΡΧΗ». Η παράδοση στο Αντρώνι λέει ότι ήταν κάποιο κοινόβιο (κυνό-βιο) ή σκυλοτροφείο που έθρεφαν σκύλους κυνηγούς ή τσοπανόσκυλα, αγαπημένα ζώα των κατοίκων.}}

^{_{Κώστας Παπαντωνόπουλος}}

^{_{Νοέμβριος 2005}}

^{_{http://www.antroni.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=48:-----&catid=22&Itemid=174}}