Γκαργκόιλ (Gargoyle)

Στην αρχιτεκτονική τα Γκαργκόιλ είναι κάποια αγαλματίδια με μορφή τεράτων - στην ουσία είναι μια χαρασμένη πέτρα, η μορφή της οποίας είναι τραγελαφική, με σωλήνες στο στόμα τους, που έχουν ως κύριο σκοπό τους να προωθήσουν το ύδωρ μακρυά από στέγες σπιτιών όταν εκείνο δεν οδηγείται σωστά μέσα στις υδρορροές. Ακόμα μπορούν να χαρακτηριστούν και ως αγαλματάκια που τα χρησιμοποιούν σαν διακοσμητικά σε συντριβάνια - τα οποία συνήθως τα τοποθετούν στον προαύλιο χώρο ενός σπιτιού ή στις σκεπές ενός κτηρίου πιο πολύ για καλλιτεχνική λειτουργία.



Ο όρος Γκαργκόιλ προέρχεται από το γαλλικό gargouille, που σημαίνει «λαιμός». Το λατινικό gurgulio, το gula, και οι παρόμοιες λέξεις προήλθαν από την ρίζα gar, η οποία αντιπροσώπευσε τον ήχο παφλασμού του ύδατος (π.χ., ισπανικό garganta, «λαιμός» Ισπανικό gárgola, «gargoyle»).

Στην Αίγυπτο τα αγαλματάκια αυτά, εκτίναζαν το βρώμικο ύδωρ που είχε χρησιμοποιηθεί για την πλύση των ιερών σκαφών, στο χώμα.Στους Ελληνικούς Ναούς, το ύδωρ από τις στέγες τους, περνούσε μέσω των στομάτων των μαρμάρινων λιονταριών - Χίμαιρες (μπορούν να θεωρηθούν Γκαργκόιλς) για να καταλήξει στις διάφορες αποχετεύσεις.



Κάποιοι λένε πως τα Γκαργκοιλ, φυλάκιζαν τις μορφές των κακών πνευμάτων και για αυτό το λόγο ήταν τόσο πολύ αποκρουστικά στην όψη.Κάποιοι άλλοι πάλι λένε ότι επειδή ήταν τόσο άσχημα χρησιμοποιήθηκαν για την προστασία από τα κακά πνεύματα (προφανώς για να τα τρομάζουν).

Πολλοί μεσαιωνικοί Καθεδρικοί ναοί περιέλαβαν Γκαργκόιλς και Χίμαιρες. Τα διασημότερα παραδείγματα είναι εκείνα της Νοτρ Νταμ de Παρίσι. Αν και τα περισσότερα έχουν τραγελαφικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα, ο όρος Γκαργκόιλ έχει έρθει να περιλάβει όλους τους τύπους εικόνων.

Μερικά Γκαργκόιλς απεικόνιζαν ανθρώπους - συνήθως μοναχούς - άλλα απεικόνιζαν μορφές άγριων ζώων. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι αρκετά από αυτά ήταν χιουμοριστικά και χρησίμευαν περισσότερο στη διακόσμηση των κήπων.



Το 1724 στο Λονδίνο επικράτησε ένας Νόμος σχετικά με τις κατασκευές διαφόρων κτηρίων ο οποίος κατέστη υποχρεωτικός στη δημιουργία και χρήση των νέων υδρορροών, σε όλες τις νέες οικοδομές μέχρι και σήμερα.

Τα Γκαργκόιλς ή Χίμαιρες, χρησιμοποιήθηκαν ως διακοσμητικά το 19ο αιώνα, κυρίως σε πόλεις όπως η Νέα Υόρκη και Σικάγο. Τα Γκαργκόιλς μπορούν να βρεθούν και σε πολλές εκκλησίες εκτός από κτήρια.

Μια εκτενής συλλογή των σύγχρονων Γκαργκόιλς μπορεί να βρεθεί στον εθνικό καθεδρικό ναό της Ουάσιγκτον. Αυτή η συλλογή περιλαμβάνει επίσης σε μορφές τον Ντάαρθ Βέντερ (έναν στριμμένο πολιτικό), διάφορα ρομπότ και πολλά άλλα από την αρχαία παράδοση.Η συλλογική μορφή του 20ού αιώνα της γοτθικής αναγέννησης παρήγαγε πολλά σύγχρονα Γκαργκόιλς, ειδικότερα στο Πανεπιστήμιο του Princeton, στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο ST Louis, Πανεπιστήμιο του Ντιούκ και το Πανεπιστήμιο του Σικάγου.



Στη σύγχρονη μυθιστοριογραφία τα Γκαργκόιλς απεικονίζονται ως (γενικά) μια φτερωτή φυλή Ηumanoid με τα δαιμονικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα: κέρατα, ουρά, και νύχια. Θεωρούνται φύλακες του κτηρίου στο οποίο κατοικούν. Αυτά τα πλασματικά τέρατα μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα φτερά τους για να πετάξουν ή να γλιστρήσουν, και απεικονίζονται συχνά ως έχοντας μια δύσκολη δορά.

Αριάδνη Μανωλάκη